Bron: Trouw
Barbara Vollebregt8 mei 2021, afbeelding: Anita Huisman
Nibud helpt werkgevers om werknemers met ernstige geldproblemen te herkennen. ‘Ik schrok me rot’
Bij drie op de vijf bedrijven lopen mensen rond met geldproblemen. Een gratis informatiepakket van het Nibud moet werkgevers helpen om die werknemers te herkennen.
“Ik schrok me rot”, zegt Ron Steenkuijl over het moment dat hij ging onderzoeken hoeveel van zijn 42.000 werknemers in de schulden zitten. “We hebben 5000 loonbeslagen per jaar, dat wil zeggen dat het loon van personeel wordt ingehouden door schuldeisers. Dat stond helemaal niet op onze radar.” Steenkuijl is directeur corporate affairs van ADG dienstengroep, waar tien bedrijven onder vallen.
Praten over geldproblemen is en blijft een taboe, ook op het werk, zegt financieel coach Pauline Mulder van het Nationaal Instituut voor Budgetvoorlichting (Nibud). Al tien jaar helpt ze werknemers om uit de schulden te komen. Werkgevers betalen haar voor die hulp, maar spelen zelf ook een belangrijke rol, legt ze uit. “Zij kunnen voorkomen dat schulden erger worden door financiële problemen vroegtijdig te herkennen.”
Vakantiegeld eerder uitbetaald
Maar dat is nog niet zo makkelijk. Want bij veel leidinggevenden en hr-managers gaat er niet direct een lampje branden als een werknemer zijn loon of vakantiegeld wat eerder uitbetaald wil krijgen. “En als het ze wel opvalt, durven ze er vaak niet op door te vragen uit angst dat ze zich te veel bemoeien met privézaken”, duidt Mulder het probleem.
Bovendien zijn signalen die wijzen op financiële problemen lang niet altijd zo duidelijk, zegt ze. “Een werknemer met schulden kan last hebben van concentratieproblemen, ongeorganiseerd of slordig werken of er onverzorgd uitzien”, legt ze uit. Werknemers verzwijgen hun schulden vaak. “Uit schaamte of omdat ze bang zijn dat het nadelige gevolgen kan hebben, bijvoorbeeld dat hun contract niet wordt verlengd”, zegt Mulder.
‘Werknemers met schulden zijn zeven dagen per jaar vaker ziek’
Om de drempel om erover te praten te verlagen, komt het Nibud samen met Divosa, de vereniging voor gemeentelijke leidinggevenden in het sociaal domein en schuldhulpvereniging NVVK met een informatiebundel die werkgevers sinds vorige maand gratis kunnen downloaden. Inmiddels hebben ruim negenhonderd bedrijven dat gedaan.
De bundel bevat een signaalkaart; daarin staat welke signalen erop kunnen wijzen dat een werknemer geldproblemen heeft. Zoals steeds meer uren willen werken, verminderde productiviteit en veel ziekteverzuim. Steenkuijl: “Werknemers met schulden zijn zeven dagen per jaar vaker ziek, ontdekten we. En 1 procent meer ziekteverzuim is 0,5 procent minder winst voor het bedrijf.” Volgens een berekening van het Nibud is een werkgever per jaar gemiddeld 13.000 euro kwijt aan een werknemer met schulden.
Groot onbegrip
In het informatiepakket staan praktische tips over hoe je als leidinggevende een gesprek aangaat over mogelijke geldproblemen. “Het belangrijkst is dat je als werkgever zonder oordeel het gesprek in gaat”, zegt Mulder. “Werknemers merken het meteen als je het ze stiekem verwijt dat ze schulden hebben of daar heel verbaasd over bent.”
Ze merkt dat het onbegrip over schulden bij werknemers groot is. ‘Hoe kun je nou schulden hebben als je werkt, dan heb je gewoon een gat in je hand’, hoort ze vaak. “Maar vergis je niet”, zegt ze. “Veel schulden ontstaan door grote levensgebeurtenissen zoals een echtscheiding, het overlijden van een partner, een huis dat onder water staat op het moment van verkoop of wanneer iemand deels arbeidsongeschikt raakt.”
Er zijn nog honderden andere oorzaken op te noemen, maar Mulder wil maar zeggen dat het belangrijk is begrip en inlevingsvermogen te tonen. “Laat als werkgever merken dat je het heel vervelend vindt dat iemand in die situatie zit.” Maar, zegt ze erbij, verwacht niet meteen succes. “Het kan goed dat een werknemer zijn problemen blijft ontkennen of schrikt van zo’n gesprek. Het gaat erom dat je een opening biedt en laat weten dat iemand bij je terechtkan voor hulp”, zegt ze.
40.000 euro schuld
Datzelfde bepleit Steenkuijl, daarom is ADG dienstengroep twee gratis schuldhulpinitiatieven begonnen: de Fikks-app en de Nederlandse Schuldhulp Route. Uit data daarvan blijkt dat werknemers met schulden na gemiddeld vijf jaar om hulp vragen, hun schuld bedraagt dan zo’n 40.000 euro.
Bij ADG dienstengroep zijn ook intern aanpassingen gedaan. “Op onze intranetsites en onder loonstroken voegen we standaard informatie toe over waar werknemers terechtkunnen als ze geldproblemen hebben”, zegt Steenkuijl. Ook andere werkgevers zijn er meer mee bezig, ziet Mulder. “Tien jaar geleden werden we pas gebeld als er sprake was van loonbeslag, en dan heb je het over serieuze problematiek”, zegt ze. “Nu vragen werkgevers bij minder ernstige signalen al om advies.”
