Bron: biodiversiteit.nl
Nederland wordt steeds voller. Ook het bedrijfsleven claimt ruimte voor het ontplooien van economische activiteiten en infrastructuur. Bedrijventerreinen en infrastructuur zijn een stukje van de in Nederland beschikbare ruimte die meer of minder biodiversiteitsvriendelijk ontworpen, ingericht en beheerd kunnen worden. Dan gaat het om aspecten als inrichting, bestrating, keuze beplantingen, waterberging, groenbeheer en dergelijke.
Locatiekeuze, ontwerp, inrichting en beheer van bedrijventerreinen zijn vaak geen zaak van individuele bedrijven maar van gemeenten, ontwikkelingsmaatschappijen, provincies, projectontwikkelaars en parkmanagementorganisaties. Duurzaamheid van bedrijventerreinen is in de afgelopen jaren een belangrijk thema geworden waaraan ondermeer via duurzaamheidsscans, duurzaamheidsvisies en bestemmingsplannen veel aandacht wordt besteed. Biodiversiteit is daarbij nog sterk onderbelicht, mede door onbekendheid met de mogelijkheden en kansen, en een groot gebrek aan kennis over biodiversiteit en de ontwikkelingspotenties. Ambities op het gebied van biodiversiteit zouden in de beginfase kenbaar gemaakt moeten worden en dat gebeurt nu nog niet vaak genoeg. Het komt vaak alleen op de agenda als het een gevaar oplevert voor de ontwikkeling van een terrein en dan vaak in een laat stadium. Net als bij individuele bedrijven ligt het accent nog op het grijze milieubeleid.
Waarom is Biodiversiteit belangrijk voor een bedrijfsterrein?
-
landschappelijke inpassing en behoud van de natuurwaarden (en cultuurhistorische waarden) zorgen voor een eigen identiteit van het bedrijfsterrein en versterken van de binding met de streek
-
instandhouding van de oorspronkelijke natuurwaarden die in het gebied aanwezig waren en/of ontwikkeling van een karakteristieke bedrijfsterreinennatuur voegt kwaliteit toe aan het terrein
-
realiseren van een aantrekkelijk terrein en een prettig vestigingsklimaat
-
gezonde en aangename werkomgeving voor personeel van de gevestigde bedrijven
-
biodiversiteit (bomen en struiken) biedt mogelijkheden voor de reductie van de geluidbelasting en verspreiding van stof
Waarom aandacht voor biodiversiteit bij inrichting van bedrijfsterreinen?
-
creëren waterbergingsmogelijkheden voor de opvang van retentiewater gaat goed samen met ontwikkeling van biodiversiteitspotenties voorkomen van soms zeer kostbare conflicten over beschermde soorten creëren waterbergingsmogelijkheden voor de opvang van retentiewater gaat goed samen met ontwikkeling van biodiversiteitspotenties voorkomen van soms zeer kostbare conflicten over beschermde soorten
Druten Op een bedrijventerrein in Druten is een al bestaande recreatieplas opgenomen in de plannen voor een nieuw aan te leggen bedrijfsterrein. De functie recreatie wordt betrokken bij de ontwikkeling van het terrein. |
Het plan voor de ontwikkeling van het terrein is tot stand gekomen in overleg met bewoners en door middel van een computersimulatiemodel dat de effecten van maatregelen zichtbaar maakt. Uiteindelijk is gekozen voor een variant waarbij het terrein bestaat uit twee kernen met daartussen een landschappelijk interessant groengebied waarin de pingoruïne ligt. Deze ruïne is ter compensatie voor habitatverlies ingericht als habitat voor de poelkikker. Daarbij zijn drie vliegen in een klap geslagen: aangezien de poelkikker een vochtig biotoop nodig heeft en de pingoruïne nat moet blijven kon het gebied tevens gebruikt worden als waterberging waarbij afgekoppeld (dak)regenwater wordt opgeslagen in de pingo.
De watergangen in het gebied worden ingericht met flauwe taluds en natuurvriendelijke oevers. Op enkele plaatsen worden plas-dras gebieden in de watergangen aangelegd. Een oud landbouwweggetje met bomen aan weerszijde blijft gehandhaafd. Er worden bomenzones langs de randen aangelegd. De bermen worden extensief beheerd (verschralingsbeheer).
Buitenvaart II Bij de ontwikkeling van het bedrijventerrein Buitenvaart II – een uitbreiding van Buitenvaart I – bij Hoogeveen leidde archeologisch onderzoek tot de ontdekking van een aardkundig monument, een pingoruïne. Daaruit werd de conclusie getrokken dat de ruïne landschappelijk ingepast diende te worden. Tevens bleek – laat in het planproces – in het gebied de poelkikker, een beschermde soort, voor te komen. Dat maakte compensatie voor het habitatverlies noodzakelijk. Het ontwikkelingsproces kreeg hierdoor steeds meer het karakter van een integraal planproces met actieve participatie van omwonenden waarbij landschappelijke inpassing en behoud van natuurwaarden als uitgangspunt werden genomen. |
Zet in op functiecombinaties
Er zijn uitstekende mogelijkheden voor de combinatie van de functies bedrijfsterrein en natuur wanneer door de bril van nuttige biodiversiteit naar ontwerp, inrichting en beheer van bedrijfsterreinen wordt gekeken. Dat is vooral een kwestie van kennis en vroegtijdige betrokkenheid. Het resultaat is een veel fraaier, gezonder en duurzamer werk- en vestigingsklimaat en een versterking van de nuttige functie die biodiversiteit ook buiten het bedrijfsterrein kan vervullen, bijvoorbeeld in aangrenzende landbouwgebieden. Ook koppeling met de functie water en met recreatieve functies behoort tot de mogelijkheden.
Ecologisch beheer
Ecologisch beheer van het groen kan eveneens een bijdrage leveren aan vergroting van de biodiversiteitswaarde van een bedrijfsterrein. In veel plaatsen in Nederland kan met lokale samenwerking tussen gemeenten, bedrijven, landschapsbeheer en natuur- en milieuorganisaties op dit gebied veel bereikt worden.